سوسول

دیشب، زوج جوانی را برای اولین بار در جلسه شعر کوچک و خودمانی امان ملاقات کردم. یک ساعتی به اذان مانده بود. صاحبخانه لطف زیادی به من کرده بود و برخلاف رسم شب شعرمان، حلیم لذیذی پخته بود. دوستان هم به شوخی سر به سرم می گذاشتند و به احترام روزه دار بودنم هیچ نمی خوردند. اندکی مانده به افطار، میان خنده و شوخی برپایی بساط پذیرایی و چانه زنی بر سر زمان دقیق افطار، مرد جوان وارد گفت و گوها شد و خیلی جدی گفت: "فکر نمی کنم روزه در این روزهای گرم و بلند 18 ساعت و خرده ای واجب باشد. کلی هم ضرر دارد. مگر نه آقای دکتر؟" همه به یکباره ساکت شدند و زیرچشمی نگاهی به من کردند. آقای دکتر مکثی کرد و زیر لب جوابی داد و با زیرکی یکی دو تا از دوستان دوباره بساط خنده به راه افتاد.

ذهنم مشغول شده بود. دلیل واکنش دوستان و لرزش کوچک ته دلم چه بود؟ آن هم منی که مشهورم به آسان گیری و اینکه زود به من بر نمی خورد. راستش شاید حرف زیاد بدی هم نزده بود. این معمولی ترین و مودبانه ترین اظهارنظر در مورد روزه نگرفتن است که در ایران رد و بدل می شود. اظهارنظرهایی که حتی بدترینشان را هم زیرسیبیلی رد می کردم. چه شد که این بار، سنگین به نظر رسید؟

زندگی در این فرهنگ چند ملیتی به ما آموخته است که باید به هر فکر و نظر و عقیده ای احترام گذاشت. بحث و تبادل نظر همیشه مجاز است ولی این احترام گذاری در مورد مسائل مذهبی به اوج می رسد تا آنجا که گفتن "روزه ضرر دارد" بی ادبی محسوب می شود. وقتی که دوست مسیحی من در این هوای شرجی حاضر به نوشیدن آب در مقابل من نیست و در برابر اصرار من، متذکر می شود که این کار مودبانه نیست و یا آن دیگری، که به گمانم مذهب خاصی ندارد، قهوه و کیکش را پیش از رسیدن من به کافی شاپ، می خورد و جمع می کند و یا وقتی در دانشگاه برای برنامه ای پیتزا سفارش داده اند و ابراز شرمندگی می کنند که بوی پیتزا همه جا پیچیده، خود به خود توقعم از فرهنگ جامعه بالاتر می رود.

راستش می دانم که چه بر سرم آمده است. به گمانم "سوسول" شده ام!