چاینیییییز

اوه چاینیز! و ما ادراک ما چاینیز.

زبان انگلیسی، افتضاح! می گوید من با mass مشکل دارم. برام توضیح می دی؟ یک نگاهی به در و دیوار می کنم که مطمئن شوم در دپارتمان ریاضی نشسته ام. می گویم عوضی آمده ای عزیز جان. mass مربوط به فیزیک است. ساختمان بغلی! می گوید نه و شروع می کند به بلغور کردن یک چیزهایی. صد رحمت به همان mass. لااقل یه جوری ترجمه اش کردم. هی اصرار و هی انکار تا عاقبت کتاب جبرخطی مقدماتی را می کوبد روی میز. تازه می فهمم با math مشکل دارد زبان بسته. به هر بدبختی که هست کارش را راه می اندازم. آخرش هم یک "سن یو" ول می دهد و می رود که اگر ناسزای چینی نباشد، حتما همان thank you خودمان است. 

یا طرف آمده زل زل در چشمان من نگاه می کند و می گوید ?What's the plan. این بار یه کمی خودم را نگاه می کنم که می بینم نه! خودِ خودمم. این قدر هم با اعتماد به نفس می پرسد که شک می کنم با این یارو قرار و مداری داشتم. با تردید می پرسم که من شما را می شناسم؟ می گوید نه و دوباره می پرسد، برنامه چیه؟ می گویم برنامه ی چی، چیه؟ می گوید "پلن دیگه. پلن!" به مغزم فشار میارم. نکنه مربوط به گروه معماری و شهرسازی باشد. یا شاید هم هنر. دیگه کلافه شدم که دستانش رو باز می کند و شروع می کند ادای هواپیما رو درآوردن. تازه می فهمم دارد می پرسد plane چی هست. بنده خدا دنبال مفهوم "صفحه" می گشت!

البته پشتکارشان بیست! طرف نشسته کتاب ریاضی را برای امتحان، چهار مرتبه از سر تا ته خوانده. مثل روزنامه. دریغ از یک تمرین حل کردن. می پرسم می فهمیدی چه می خوانی؟ می گوید نه! با مفهومش که هیچ، با انگلیسیش هم مشکل دارم. می گویم خب چرا هی می خوانی. این طور که ریاضی نمی خوانند. می گوید خب نمی فهمم که نفهمم. من که باید بخوانم!

ثابت قدمی شان هم مثال زدنی است! جوانک 17، 18 ساله چینی، بُر خورده در جمع هفت نفره ما ایرانی ها که میانگین سن امان سی سال است. می خواهیم بازی کنیم و خب طبیعتا بازی پیشنهادی ما رای می آورد. از دور اولِ بازی، به طور منظم هر 5 دقیقه یکبار می گوید، حالا بازی که من گفتم. خیلی باحاله. و دوباره، و دوباره عین صدای ضبط شده. هان؟ نتیجه؟ خب یک دور بازی خودمان را کردیم، بقیه اش را بازی که او می گفت! 

اشتها عالی. مدام در حال خوردن. این کلمه "مدام" بدون اغراق است. هیچ ساعتی نمی گذرد مگر اینکه طی آن چیزی خورده باشند یا نوشیده باشند. و به همان نسبت هم مدام سرویس بهداشتی را سرافراز می کنند. تا به حال در هواپیما کنار یک چینی نشسته اید؟ من نشسته ام. در پرواز 12 ساعته، 14 بار مرا از جا بلند کرد تا برود گلاب به رویتان. یکبار هم که ناغافل بیشتر از یک ساعت خوابم برده بود و طرف گیر افتاده بود، داشت با سر می دوید توی دیوار! نمی دانم با این همه خوردن چرا اینقدر لاغرند.

طاقتشان بسیار زیاد است. در سرمای استخوان سوز منفی بیست درجه این بلادِ فرنگ، یک لا تی شرت می پوشند و یک لباس مردانه رویش. روی آن هم یک کاپشن زپرتی. دست ها را در جیب می کنند و یقه را تا روی دماغ بالا می کشند و هی صدای ویز ویزی از خودشان در می آورند و درجا می زنند! تا جاییکه به گمانم در آیین شان گرم ماندن در زمستان گناه کبیره است!

مفت خوری هم راست کارشان است. هیچ چیز مفتی را پس نمی زنند که هیچ، دو برابر میزان معمول هم استفاده و سوء استفاده می کنند. در رستوران، مهمان جیب رفیقِ شفیقیم که مهمان نازنینِ چینی، دیس غذا را می روبد. به طوری که عین ندید بدید ها؛ غذا را گوشه بشقابمان انبار می کنیم که گرسنه نمانیم! سرعت خوردن هم که میگ میگ. می رود پایین و وقتی می آید بالا، بشقاب نصف شده است (بی شوخی!). تازه ما هنوز غذایمان را تمام نکرده ایم که می گوید، زیاد خوشمزه نبود. کم هم بود. سیر نشدم! رفیقِ شفیق دست در جیب می شود و دوباره برایش غذا سفارش می دهد. درسته باب میلش نبود ولی همه را تا ته خورد! 

یا اینکه رفیق مان از سفر آمده، می بیند شارژر یدکی اش در دانشگاه نیست. کاشف به عمل می آید که هم آفیسی عزیز چینی، فضا را بی ریا دیده و در حین تعویض آفیسش، شارژر را هم با خود برده. البته هر کس که بخواهد بین یک و نیم میلیارد آدم زنده بماند باید این مهارت را داشته باشد!

در حفظ فرهنگشان کوشا هستند. البته خیلی هم خوب است. یکی اش ملچ و ملوچ کردن در حین خوردن غذا و نوشیدن مایعات. اصلا بدون صدا درآوردن، غذا بهشان نمی چسبد! و اصلا مهم نیست کجایی. کافه تریای دانشگاه یا رستوران چینی یا فلان رستوران باکلاس و یا حتی در یک میتینگ رسمی! ملچ و ملوچ در فرهنگشان خیلی هم کار خوبی است. و منصف هم باشیم، با توجه به تعداد چینی های عزیز، فرهنگ چینی، فرهنگ غالب دنیاست. گردنمان هم از مو باریک تر. البته گاهی حرص ما را در می آورند. مثلا اول نام خانوادگی را می گویند و بعد اسم! جالب تر اینکه یک کلمه می تواند هم اسم و هم نام فامیل باشد. مثلِ Chen یا Xi. خب! مشکل اینجاست که می خواهی نمره وارد کنی و بین هشتصد نفر دنبال نام فامیل Chen بگردی و دست آخر با توسل به هزار فاکتور دیگر بفهمی طرف اسمش را چپه نوشته این اسمش است نه فامیلش! و البته مشکل تر اینجاست که از آن هشتصد نفر، صد و پنجاه تایشان چینی باشد! و تازه خانم یا آقای Chen، با نام مستعار انگلیسیش ثبت نام کرده باشد. دیگر باید چراغ دستت بگیری و گرد شهر بگردی تا پیدایش کنی و تعیین هویت کنی و نمره اش را بدهی. قدرتِ خدا، همه اشان هم یک شکل اند در چشمِ حقیر.

صرفه جویی هم که... در آن استادند. نمونه اش این عکس ها از آخرین کوئیزِ سه نفر چینی! 

پی نوشت: چه طولانی شد. دلِ پری داشتم و نمی دانستم. ببخشید.